3 Aralık 2017 Pazar

Düz Dünya Modeline Göre Vakitler, Yerel Saatler ?

Küre Dünyaya göre lise bilgilerimizi hatırlayalım.
“Bir noktada Güneş’in gökyüzündeki konumuna göre belirlenen saate yerel saat denir
Dünya üzerindeki herhangi bir yere Güneş ışınlarının gün içerisinde en büyük açıyla geldiği an o yerin öğle vaktidir ve saat 12:00’dir
İki meridyen arasında (1 derecelik boylamda) 4 dakika yerel saat farkı vardır
Dünya kendi ekseni etrafındaki dönüşünü 24 saatte tamamlar”
Böylece Lise Coğrafya derslerinden bihaber olmadığımızı da göstermiş olduk :)

Şimdi biraz daha odaklanır ve yazacaklarımı eklediğim görsellere de bakarak dikkatlice okursanız küre dünya için anlatılan yukarıdaki verilerin düz dünya için de aynen geçerli olacağını anlatmak / göstermek istiyorum. Dolayısıyla yazacaklarım düz dünya kanıtı değildir sadece “küre dünyada yerel saatler var, aynı boylamdaki bölgelerin yerel saati aynı oluyor bu kürenin kanıtıdır” diyen çok bilmişlere, bu verilerin düz dünya için de geçerli olduğunu gösterip heveslerini kursaklarında bırakmak istiyorum. Let’s go *_*



Eklediğim görsel Day & Night Map android uygulamasından. Bu uygulama bir düz dünya uygulaması olmasa da Güneş ışıkları yerine Güneş sembolünü coğrafya coğrafya gezdirerek aslında bizim “Güneş düz dünya üzerinde geziniyor” fikrimizi en azından görsel açıdan destekliyor (Düz Dünyacıların telefonuna indirip kullanmasını tavsiye ederim)
İş bu görsele gelince Güneş sembolüne baktığımızda Afrika kıtasının üzerine gelmiş ve boylam mantığıyla düşündüğümüzde daha yukarıda bulunan Türkiye’nin üzerinde olduğunu görüyoruz. Görselde saat 12:00’yi gösteriyor. Yukarıdaki Coğrafya notlarını hatırlarsak Güneş’in o noktaya en büyük açıyla geldiği an öğle vaktidir ve saat 12:00’yi gösterir diyordu. Düz Dünya modeline göre de değişen pek bir şey yok aslında. Sadece yorum farkı var diyelim şöyle ki Güneş’in yukarıda gezindiğini düşündüğümüz için saat 12:00 yani öğle vaktinde Güneş hangi coğrafyanın ÜZERİNDE ise o bölge öğlen vaktini yaşar deriz. Bakın küre dünya anlatımına göre de 12:00 civarında güneş ışıkları en büyük açıyla o bölgeye vuruyor ve öğlen vaktini temsil ediyorsa benzer bir açıklamayla ama bu kez “güneş ışıkları” yerine bizzat Güneş o coğrafyanın üzerinde dolayısıyla en büyük açı olan 90 derece dik açıyı yapmakta bu durum da Güneş o coğrafyanın üzerinde olduğu için o bölge hem sıcaklık hem ışık yoğunluğu açısından “zirve yapmakta” ve bu duruma öğlen vakti demekteyiz. 

Durun daha yerel saatlere gelmedim ama azcık zeki olanlarınız tehlikenin farkındalar bence :)
Şimdi yine aynı görsel üzerinde Güneş’in aydınlattığı hem sağ taraftaki hem sol taraftaki en uç noktalara bakalım. Güneş ışığının sol tarafta aydınlattığı en uç kısımlar Güney Amerika (Brezilya vb) coğrafyasını, sağ tarafta aydınlattığı en uç kısımlar ise Avustralya'yı gösteriyor. Konuyu dine getirmek için değil, sadece yerel saat açıklamasını daha gündelik yaşantıya uyarlamak için şöyle bir varsayımda bulunalım istiyorum. Aylardan Ramazan ayı olsun ve tüm dünya oruç tutsun varsayalım (hemen gülmeyin sadece konuyu anlamak adına bir varsayım yapıyoruz) Sol tarafa bakalım, Güneş’in aydınlığının en uç noktasını gösteren çizgi sanki Güney Amerika’yı ikiye bölmüş gibi.. Bu coğrafyanın sağ veya doğu tarafında çoktan sahur olmuş, sabah namazları kılınmış gün ağarmış oysa bölgenin sol yani Batı tarafı henüz karanlık ve insanlar acele acele yiyip içiyor kulakları da hocada :) Sanırım olayı anladınız ama yine de iftarı da yapalım derim ve dikkatimizi bu kez görselin sağ tarafına Avustralya kıtasına çevirelim. Güneş’in aydınlığının en uç noktasını gösteren sağ taraftaki çizgi Avustralya’nın en sağ yani en doğusuna kadar erişiyor. Bakınız en doğuda hava kararmaya başlamış yani iftar için orada top patlamış ve hızlı hızlı yemek yiyenler sigarasızlık, çaysızlık hasretine son vermiş. Avustralya’nın batı tarafı ise sabırsızlıkla top patlasın diye beklemede..
Sahur ve iftar vakitlerini de yerel saatlere göre belirlediğimiz için konu aydınlanmıştır diye düşünüyorum. 
Evet Güneş’in üzerinden geçtiği ve 90 derece açı yaptığı bölgeler öğlen vaktini yaşarken, Güneş ışıklarının doğuda ve batıda ulaştığı son noktalar ise sabahı ve akşamı yaşıyorlar. Ve evet tepsi gibi düz bir dünyada yerel saatlerin bu açıklaması, 150 milyon km uzaktan gelen Güneş açılarına göre oluşması açıklamasına göre daha anlaşılır, daha gerçekçidir -bizce-

Şimdi finale doğru düz dünyayı büyükçe bir tepsi pastaya benzetelim. Bu pastayı her biri 1 derecelik incecik dilimlerden oluşacak şekilde 360 parçaya bölelim. Elimizde 360 incecik pasta dilimi var. Şimdi her bir dilimi 4 dakikada yiyelim veya birine ikram edelim. Niye 4 dakika derseniz en üstteki Coğrafya notlarını hatırlatırım ve amacımız küreye uyarlanan verilerin düz dünyada da çalıştığını göstermek idi ve küreye göre yapılan bir açıklamanın düz dünyada da açıklanabileceğine dair son hamlemiz geliyor
Bir ince dilim pasta 4 dakikada yeniyorsa, 360 ince dilim pasta kaç dakikada yenir?
360 x 4 = 1440 dakikada kocaman tepsi pasta bitiyor.
1440 dakika 1440:60 = 24 yani bir tepsi pasta 24 saatte bitiyor ;)
Küre için kullanılan matematik, düz dünya için de geçerli.
Afiyet olsun *_*